7 lutego 1919 roku, w pierwszych miesiącach odbudowującego się państwa polskiego, Naczelnik Józef Piłsudski podpisał dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami.
Specjalnie na tą okazję Archiwum Państwowe w Częstochowie przygotowało wystawę on-line pokazującą początki tworzenia się archiwum w Częstochowie. Serdecznie zapraszamy do oglądania...
7 lutego 1919 r. w pierwszych miesiącach odbudowującego się państwa polskiego, Naczelnik Józef Piłsudski podpisał dekret o organizacji archiwów państwowych i opiece nad archiwaliami.
Status archiwów państwowych uzyskało 5 archiwów centralnych:
- Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
- Archiwum Akt Dawnych w Warszawie
- Archiwum Skarbowe w Warszawie
- Archiwum Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego w Warszawie
- Archiwum Wojskowe w Warszawie
oraz archiwa w Lublinie, Piotrkowie, Płocku i Lwowie.
Władzę nad archiwami państwowymi sprawował Minister Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego za pośrednictwem nowo powołanego Wydziału archiwów państwowych.
W Częstochowie archiwum państwowe zostało powołane Zarządzeniem Ministra Oświaty z dnia 21 lipca 1950 r. pod nazwą Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział Powiatowy w Częstochowie.
Wcześniej jednak funkcjonowało w mieście Archiwum Miejskie, którego dzieje opisał w publikacji pt. „Dawne Archiwum Miejskie Częstochowy” Franciszek Sobalski. „Częstochowskie Archiwum Miejskie powstało w podobny sposób, jak wiele innych archiwów miejskich. W okresie XIX-wiecznej registratury archiwista w Magistracie wykonywał jednocześnie pewne funkcje kancelaryjne. Można stwierdzić, że ówczesne archiwum i kancelarie były ściśle ze sobą połączone organizacyjnie i lokalowo. Taki sposób prowadzenia archiwum i kancelarii był wtedy zjawiskiem powszechnym.”
W zespole akt: Akta miasta Częstochowy z lat 1759-1948 znaleźć można wiele interesujących dokumentów, które stanowią źródło poznania dziejów archiwum miejskiego w tym m.in.:
- akta dotyczące tworzenia i organizacji archiwum (skany: 1 - 28)
- zatrudniania i wynagradzania archiwistów (skany: 29 - 34)
- wyposażanie lokalu archiwum (skany: 35 - 39)
- zasób archiwum i jego zmiany na przestrzeni lat (skany: 40 - 90)
- porządkowanie zasobu, techniczne zabezpieczanie akt i ich udostępnianie (skany:91 - 103)
- usytuowanie archiwum w strukturze organizacyjnej urzędu (przykłady z lat 1924, 1926, 1938,1941-1943) (skany: 104-108)
